کاکتوس در ابتدا تنها در شمال و جنوب و نواحی مرکزی آمریکا رشد می کرد اما امروزه در بسیاری از مناطق گرم و خشک جهان توسط مردم پراکنده شده کاکتوس طی طوفان های ناگهانی آب ذخیره کرده و آب ذخیره شده را طی ماه‌های خشکسالی به مصرف می‌رساند. کاکتوسیان در ایران گونه بومی ندارند. کاکتوس گیاهی است از تیره کاکتوسیان تیره‌ای از میخک سانان که اغلب خاردار و گوشتی هستند. در این مقاله باهم، نحوه نگهداری از کاکتوس را مرور خواهیم کرد.
بیشتر کاکتوس ها ریشه های عمیقی داشته و ساقه شبکه مانندی دارند که به عنوان منبع ذخیره آب عمل می‌کنند ساقه کاکتوس توسط تیغ هایی محافظت میشود. کاکتوس ها برگ های خیلی کوچکی داشته یا اصلاً برگ ندارند.
نحوه نگهداری از کاکتوس
نور مورد نیاز کاکتوس:
کاکتوس به نور فراوان نیاز دارند و قرار دادن آنها در داخل اتاق و پشت پنجره های جنوبی بسیار مناسب است. در صورت ناکافی بودن نور طبیعی، نور مصنوعی نیز می تواند به عنوان مکمل، به کار رود.
آبیاری:
در طی فصل رشد فعال کاکتوس باید بیش از دوران استراحت آبیاری شود. برنامه خاص و تعریف شده‌ای برای آبیاری کاکتوس وجود ندارد و برنامه آن به گلدان، خاک، آب و هوا و عوامل مشابه بستگی دارد. بهترین روش برای تعیین مقدار آب مورد نیاز کاکتوس، این است که گیاه را مدتی با دقت زیر نظر بگیرید.
هنگام آبیاری سعی کنید تمام سطح خاک خیس نشود و مراقب خروج آب نیز باشید. دور بعدی آبیاری باید در زمانی باشد که خاک کاکتوس کاملاً خشک شده باشد. ساده ترین روش حصول اطمینان از خشکی خاک این است که یک خلال دندان را با احتیاط در خاک فرو کنید، اگر خلال دندان نمناک شد، باز هم یکی دو روز صبر کنید.
گیاه در فصل استراحت خود تنها چند هفته یکبار به آبیاری نیاز دارد. کاکتوس ها در اثر آبیاری زیاد پوسیده می شوند و می گندند.
دمای مورد نیاز کاکتوس:
کاکتوس ها می توانند در فصل رشد خود دمای ۳۲ تا ۳۸ درجه را تحمل کنند و بهترین دما در فصل استراحت آنها، ۷ تا ۱۲ درجه سانتیگراد است. این دمایی است که کاکتوس در محل طبیعی زندگی با آن روبرو می شود. هوای سرد در فصل استراحت، می تواند به گلدهی گیاه در فصل رشد منجر شود.
این گیاه، به حد متوسط گرما در فصل بهار تا پاییز و شب های خنک نیاز دارد. هوای زمستان باید خنک باشد (حدود ۱۰ تا ۱۴ درجه سانتی گراد).
کاکتوس هایی که تیغ دارند باید در محلی با دمای حداقل ۱۶ درجه نگهداری شوند. همچنین توجه داشته باشید که تهویه مناسب از جمله نیازهای کاکتوس است. بهترین درجه برای نگهداری کاکتوس‌ها ۱۸ تا ۳۲ درجه سانتیگراد می‌باشد.
خاک مورد نیاز کاکتوس:
می توان با مخلوط کردن یک قسمت خاک گلدان با یک قسمت ماسه و کمی شن برای عبور راحت تر آب، خاک مناسبی تهیه کنید.
لایه های خاک کاکتوس: ۱- ۴۵% ماسه شسته شده ( فاقد نمک) ۲- ۴۵% خاک برگ یا برگ خشک درخت چنار ۳- ۲% پوسته برنج ۴- ۳% زغال ۵- ۵% کود گاوی
گاهی در وقت جابه‌جایی کاکتوس ها مشاهده می شود که ریشه گیاه وضع مناسبی ندارد و حالت پوسیده پیدا کرده است در این حالت بهترین راه هرس کردن ریشه می باشد و باید فقط ریشه هایی را باقی گذاشت که سالم و قوی باشد، درصورتی که تمام ریشه وضع نامناسبی داشت از بریدن تمام ریشه ها نترسید. ریشه های جدید سریعاً رشد خواهند کرد. معمولاً پس از جابه‌جایی گلدان و اصلاح ریشه ها تا ده روز نباید به گیاه آب داد.
کود مورد نیاز کاکتوس:
کاکتوس در طی پاییز و زمستان تنها هر دو تا سه ماه یک مرتبه به کود احتیاج دارد. یک کود کم ازت برای کاکتوس مناسب است. کودهایی که به تدریج در خاک آزاد می شوند نیز برای کاکتوس مناسب هستند، اما این کودها تنها یک مرتبه در بهار به خاک افزوده می شوند.
تکثیر کاکتوس
بهترین زمان برای این کار بهار است ولی در دیگر فصول نیز این کار امکان پذیر است. به دست آوردن قلمه مناسب نیاز به حسن انتخاب دارد کاکتوس ها از راه قلمه زدن به راحتی تکثیر می شوند.
ولی این عمل بیشتر از کاکتوس های جزءجزء صورت می گیرد. زیرا به گیاه آسیب کمتری می زند. از جوانه‌هایی استفاده کنید که سطح تماس کمتری با گیاه دارند.
از گرفتن قلمه از پایه گیاه خودداری کنید. رطوبت این قسمت از گیاه بیشتر است و خطر گندیدگی گیاه مادر بیشتر است.
اگر این کار را کردید و پایه گیاه شروع به فاسد شدن کرد سریعاً قسمت گندیده را جدا کرده و گیاه مادر را یک هفته خارج از خاک قرار داده و سپس به گلدان انتقال دهید. بهترین زمان برای این کار بهار است ولی در دیگر فصول نیز این کار امکان پذیر است. برای این کار از چاقویی تیز استفاده کنید. از چاقوی اره‌ای استفاده نکنید.
قلمه زدن کاکتوس
ریشه های گندیده شده و زرد (به دلیل آبیاری زیاد) را با چاقوی تمیز برش بزنید و قسمت سالم را چند ساعت می گذاریم پینه ببندند و بعد در خاک کاکتوس می کاریم و تا چند روز آب نمی دهیم و بعد آن را سیراب می کنیم.
کاکتوس ها سر و ته رشد نمی کنند، بنابراین وقتی چند برش از یک کاکتوس بر می دارید به این نکته دقت کنید. برای جلوگیری از بین رفتن کاکتوس و پوسیدگی آن قبل از اینکه آن را در خاک قرار دهید چند روزی آن را در سایه قرار دهید تا قسمت بریده شده خشک شود.
هر چه قدر کاکتوس بزرگ‌تر باشد به زمان بیشتری برای خشک شدن احتیاج دارد (۳ تا ۱۵ روز). همچنین گرم و سرد بودن هوا نیز به ترتیب موجب کاهش و افزایش زمان خشک شدن می شود. پس از این دوره آن را در گلدانی با زهکشی مناسب قرار داده مانند دیگر کاکتوس های بالغ آبیاری کنید. معمولاً ۲ تا ۳ هفته طول می کشد تا ریشه ها نمایان شوند.
مشکلات نحوه نگهداری از کاکتوس
بزرگ ترین مشکل برای صاحبان کاکتوس، آبیاری بیش از حد است. اما این مشکل تنها با کمی دقت قابل حل است. آبیاری بیش از حد موجب پوسیدگی ساقه و ریشه گیاه کاکتوس می شود و متاسفانه هنگامی که ریشه کاکتوس بپوسد یا حتی پوسیدگی در آن آغاز شود، دیگر نمی توان گیاه را نجات داد.
آفت های کاکتوس به نسبتاً معدود هستند، اما هنگام خرید کاکتوس توجه کنید که حشره ای مشکوک روی آن لانه نکرده باشد. در صورتی که آفات کاکتوس به سراغ گیاه شما آمدند، با اندکی حشره کش می توانید آنها را از بین ببرید.
علت قهوه ای شدن کاکتوس
یکی از نشانه های زیاد بودن میزان نور تغییر رنگ کاکتوس ها و ساکولنت ها به قرمز و قهوه ای می باشد که باید میزان نور را کم کنیم.
علت چروک شدن کاکتوس
چروک شدن و خم شدن کاکتوس های ستونی می تواند نشانه کم آبی باشد که با آبیاری مجدد به حالت اولیه بر می گردند ولی اگر مدت زمان بی آبی طولانی شود باعث خراب شدن و مرگ گیاه می شود.
نحوه نگهداری از کاکتوس توپ طلایی
کاکتوس توپ طلایی گل های زرد و کوچک و تیغ های زرد و سفیدرنگ دارد که در تابش مستقیم خورشید قد تیغ ها بلندتر می شود. این گونه در اواخر بهار گل‌دهی‌اش را آغاز می کند و در رشد تابستانی به آب کافی و نه زیاد نیاز دارد. اگر برای این گیاه نور آفتاب به اندازه کافی نباشد، رشد طولی بیشتر از رشد قطری می شود.
نحوه نگهداری از کاکتوس چیلیتا
کاکتوس چیلیتا گل های زرد کمرنگ و صورتی و تیغ هایی به رنگ زرد یا نارنجی است. خاک مناسب این گیاه، خاک ماسه ای با زهکشی خوب می باشد. این گیاه علاقمند به نور زیاد و غیرمستقیم آفتاب و آبیاری کم است. تکثیر این گیاه از طریق قلمه زدن است.
نحوه نگهداری از کاکتوس آلوئه گورخری
کاکتوس آلوئه گورخری گل های آن به صورت خوشه ای و زنگوله ای شکل به رنگ سفید مایل به سبز و برگ های گوشتی و آبدار و به هم چسبیده دارد. خاک مناسب این گیاه خاک سبک (دو قسمت ماسه و یک قسمت خاک برگ) است. این گیاه نیاز به آبیاری زیادی ندارد و به نور کافی آفتاب نیازمند است. کاشت پاجوش های آن بهترین روش برای تکثیر این نوع کاکتوس است.
نحوه نگهداری از کاکتوس سدوم یا ناز سدوم
این گیاه همیشه سبز و گوشتی، گل های ستاره ای شکل و به رنگ زرد کم رنگ، صورتی و سفید و شاخه های نازک با برگ های استوانه ای آبدار به رنگ سبز روشن همراه قرمز دارد. مخلوطی از خاک باغچه، خاک رس و ماسه شسته شده برای گیاه مناسب است. این گیاه به نور زیاد، آبیاری اندک و خاک قلیایی نیاز دارد.
نحوه نگهداری از کاکتوس گوش خرگوشی
این کاکتوس با گل های زرد و بدون تیغ ودارای گلوشیدهای زرد یا سفید در دسته های زیاد است و علاقمند به نور کامل آفتاب و نیمه سایه می باشد. خاک مناسب این گیاه خاکی با زهکشی خوب است که مدت طولانی خیس نماند. در تابستان آبیاری گیاه باید طوری باشد که بین هر بار آبیاری خاک آن خشک شود و در زمستان آبیاری باید در حدی چروکیده نشدن پدها باشد. این گیاه از راه قلمه زنی تکثیر می یابد.
نکته
- بهترین مکان برای نگهداری کاکتوس در تابستان پشت پنجره جنوبی ساختمان است.
- اگر در آفتاب شدید بمانند رنگشان سفید می شود.
- هر هفته باید آن را بچرخانیم تا صاف قد بکشد.
برای گلدهی کاکتوس چند فاکتور مهم هست
اولین فاکتور سن بلوغ گیاه است. تا وقتی به سن گلدهی نرسد شما هر چقدر هم کود یا نور مناسب باشد گل نمی دهد.
دومین فاکتور نور و آبیاری مناسب و کوددهی منظم با کودهای پتاس بالا در فصل رشد است.
سومین فاکتور بستر مناسب کاکتوس معمولاً خاک باید متخلخل باشد.
چهارمین فاکتور فراهم کردن فصل خواب. وقتی هوا سرد می شود کاکتوس خودش را برای استراحت آماده می کند در این فصل باید آبیاری را محدود کنید.
کوددهی را کم و با توجه به منطقه سکونت و دمای محیط نگهداری، ماهانه یا سه ماهی یکبار انجام بدهیم دما را پایین نگه داریم نه در حدی که گل را دچار آسیب کند.
فضای آزاد و باز به شرطی که از یخ زدگی و سرما محافظت شوند اکثر کاکتوس ها تا دمای ۷ درجه سانتیگراد را تحمل می کنند.
اول فصل رشد آبیاری با هیومیک اسید یا بیوبیست گلد تا ریشه رو وادار و تحریک به فعالیت کند.
این موارد اگر رعایت شود حتماً کاکتوس شما گل می دهد.
نکاتی برای ” نحوه نگهداری از کاکتوس “:
جابه‌جایی کاکتوس ها
بیشتر افراد جابه‌جایی گلدان گیاه را بیش از اندازه انجام می دهند. این کار به ریشه های کاکتوس آسیب وارد می کند. فقط هنگامی که گیاه احتیاج به تعویض گلدان دارد باید این کار صورت بگیرد بهترین فصل برای تعویض گلدان بهار است که گیاه در حال رشد بوده و انرژی زیادی دارد.
یک کاکتوس برای سال ها (۵ تا ۱۰ سال) می تواند در یک گلدان باشد بدون اینکه احتیاجی به تعویض گلدان داشته باشد. کاکتوس ها در هر گلدانی که زه کشی و تخلیه آب مناسبی داشته باشد می توانند به خوبی رشد کند.
گلدان هایی گلی با عمق کم برای کاکتوس ها بسیار مناسب است و اصولاً کاکتوس‌ها به عمق زیادی احتیاج ندارند. برای انتخاب سایز گلدان، گلدانی با قطری کمی بیشتر از قطر کاکتوس را انتخاب کنید.
گلدان های بزرگ برای کاکتوس های کوچک مناسب نبوده، موجب از بین رفتن گیاه خواهد شد. پس از انتقال کاکتوس برای آبیاری آن عجله نکنید تا فرصت ترمیم به ریشه های گیاه داده باشید. پس از چند روز به آبیاری گیاه بپردازید. در سه هفته اول به آبیاری کم اکتفا کنید.
گلدان:
زمان خرید کاکتوس باید بدانید مدت زیادی از رشد آن در گلدان فعلی گذشته است پس نیاز به گلدان اندکی از گلدان فعلی بزرگ تر دارد زیرا اگر گلدان بزرگ باشد، فضای بیش از حد منجر به آبیاری بیش از اندازه می شود. برای خروج آب اضافه در ته گلدان سوراخ هایی ایجاد می کنیم زیرا این سوراخ ها از پوسیده شدن و مردن کاکتوس جلوگیری می کند.
تعویض گلدان:
برای خارج کردن گیاه گلدان قبلی را بشکنید زیرا اگر کاتوس را با بیلچه خارج کنید موجب زخمی شدن ریشه میشود. در ته گلدان مقداری خاک کاکتوس تازه ریخته و کاکتوس را روی آن قرار دهید و اطراف آن را با خاک پر کنید. تا یک هفته پس از تعویض گلدان این کاکتوس را در معرض نور شدید آفتاب قرار ندهید وبه اندازه آبیاری کنید تا به محیط جدید خو بگیرد. باید بدانید جابه‌جایی گلدان گیاه نباید بیش از اندازه انجام شود تا به ریشه های کاکتوس اسیب وارد شود.
مراحل تعویض گلدان کاکتوس
- با سنگ هایی تمیز قسمت پایینی گلدان را بپوشانید و مقداری زغال فعال شده در این قسمت بریزید.
- دو قسمت ماسه و یک قسمت خاک و مقداری perlite را باهم ترکیب و گلدان را پر کنید.
- در مخلوط نباید هیچ گونه کلوخ وجود داشته باشد سپس کاکتوس ها را در خاک بکارید.
- بر روی خاک گلدان برای نگهداری رطوبت مقداری سنگ و خزه را قرار دهید.
نحوه نگهداری از کاکتوس سرما زده را چه کنیم؟
قرار دادن کاکتوس در معرض سرما سبب آسیب سرمازدگی به آن و بروز سلول های مرده می شوند. پس موقع سرما، حداقل از یک پوشش ساده بر روی گیاه استفاده کنید اگرکاکتوس سرما زده شد قسمت های سرما زده را ببرید.
آفتاب سوختگی:
وقتی که کاکتوس از مکانی سایه به زیر نور مستقیم خورشید منتقل می شود احتمال آفتاب سوختگی بیشتر است. آفتاب سوختگی بیشتر در ردیف های برآمده کاکتوس دیده می شود. اگر آسیب دیدگی در حد رنگ پریدگی است با انتقال گیاه به مکانی با شدت نور کم می توان گیاه را به حالت اول برگرداند ولی اگر آفتاب سوختگی در حد زخم قهوه ای است این زخم بر روی کاکتوس می ماند.
خشک شدگی:
کاکتوس گیاه آب‌دوستی است، کاکتوس ها آب را در خود ذخیره می کنند و آن را در فواصل طولانی مابین آبیاری ها مصرف می کنند ممکن است که آبیاری زیادی کاکتوس را از بین نبرد ولی بی آبی حتماً کاکتوس را خشک خواهد کرد.
هرچه دما بیشتر و هوا داغ تر باشد سرعت خشک شدن کاکتوس هم بیشتر می شود.بهترین راه حل برای جلوگیری از ادامه مشکل خشکی کاکتوس، آبیاری آن می باشد. بهتراست اول میزان آبیاری کم باشد و در طول چند هفته میزان آبیاری را افزایش دهید.
آبیاری بیش از حد:
هنگام پرورش کاکتوس در شرایط غیر بومی امکان دارد زیاد از حد نیاز آبیاری شود که این آبیاری سبب چاق تر و شاداب ترشدن کاکتوس می شود.
اما اگر فرد آن‌قدر گیاه را آبیاری می کند که کاکتوس نتواند آب را در خود نگه دارد در این حالت کاکتوس بیش از قبل چاق و متورم می شود به طوری که ساقه از یک یا چند نقطه آن شکاف می خوردو یا دچار پوسیدگی می شود. قطع کردن آبیاری وعوض کردن گلدان راهکاری خوبی برای این مشکل است.
توصیه های زمستانی برای نحوه نگهداری از کاکتوس
- موقع خواب گیاهان در مقابل آفت ها و بیماری ها آسیب پذیرتر هستند.
- تا جایی که ممکن است کاکتوس‌ها را موقع خواب زمستانی در محل خشک نگهداری کنید زیرا انواع قارچ ها در رطوبت زیاد رشد و نمو می کنند و گیاهان بیمار را از بقیه جدا کنید.
- همچنین از مصرف انواع کودها و مکمل‌ها در دوره خواب خودداری کنید. توجه داشته باشید که چروک شدن کاکتوس ها در موقع خواب عادی می باشد.
- در طبیعت برای جلوگیری از یخ زدگی کاکتوس ها آب زیادی از دست می‌دهند. پس با مشاهده چروک شدن آنها آبیاری نکنید.
بیماری کاکتوس ها:
کاکتوس ها در اثر آبیاری زیاد، خاک نامناسب، نور نامناسب و رطوبت زیاد دچار بیماری های قارچی می شوند. لک سفید بر بدن کاکتوس احتمال بیماری قارچی و آفت هست.
درمان
یک قاشق چایخوری سم حشره کش مانند دیازینون و یک قاشق قارچ کش مانند مانکوزب را در یک لیتر آب حل کرده و به صورت اسپری و یا مانند آبیاری به گیاه بدهید. در مصرف محلول زیاده روی نکنید و به مقدار کفایت پشت و روی برگ ها اسپره کنید. بعد از ۷ روز سمپاشی را تکرار کنید. بهتر است سم پاشی را در مورد تمام گیاهان سالم و با حجم کمتر و بیمار انجام دهید.
نحوه نگهداری از کاکتوس در آپارتمان و عوامل خطر آن
آفات
مانند تمام گیاهان، کاکتوس گاهی اوقات آفت های مختلفی دارد و اینها بعضی از موارد اصلی هستند که باید مراقب باشید.
شپشکها: احتمالاً شایع ترین آفات است. حشرات کوچک حدود ۱ اینچ (۳ میلی متر) طول دارند که خود را در چیزی بیضی و پنبه مانند پوشش می دهند. این توده ها با شپشک ها رشد می کنند و سخت از دست می روند. آنها همچنین می توانند به ریشه گیاهان حمله کنند و توده های سفید را در زیر خاک قرار دهند.
محافظ پنبه آنها بسیار مقاوم در برابر آفت کش ها هستند. آلودگی های کوچک را می توان با پنبه الکلی پاک کرد. پر کردن گلدان با خاک تازه ممکن است با حمله شپشک ها به ریشه صورت گیرد. با این وجود، آلودگی بزرگ تر با تخریب گیاه بهتر است.
کنه های عنکبوتی: کنه های عنکبوتی کوچک هستند و دیدن آنها با چشم غیر مسلح دشوار است. تارهای عنکبوت نزدیک به سطح گیاه چرخش می کنند. گیاهان آلوده اغلب لکه های زرد رنگ را ایجاد می کنند که بعدها به رنگ قهوه ای تبدیل می شوند و می توانند گیاه را تخریب کنند.
نحوه نگهداری از کاکتوس ها یی که مورد حمله حشرات قرار گرفتند
تمیز کردن گیاه می تواند کنه های عنکبوتی را از بین ببرد.
راطمینان حاصل کنید که هرگونه آلودگی را با آب صابون تمیز کنید. کنه های عنکبوتی حشره نیستند، بنابراین حشره کش ها اغلب بی اثر هستند. با این حال، می تواند برای مشکلات گسترده مورد استفاده قرار گیرد.
اندازه :
این ها حشرات کوچک هستند که به صورت دانه های قهوه ای و برآمده روی سطح گیاه ظاهر می شوند. توده های قهوه ای در واقع پوسته هایی هستند که حشرات در زیر آن قرار می‌گیرند. مانند بسیاری از حشرات دیگر، آفات گیاه را می خورند. شیوع بیماری را می توان به طور مشابه شپشکها درمان کرد. کاکتوس کویر و جنگلی در طول زمان استراحت به آب زیادی نیاز ندارند.
درمان کافی و اجزای مناسب می تواند کاکتوس را در میان گیاهان مضر دیگر منحصر به فرد کند. در نتیجه، می توانید گیاهان کاکتوس را به صورت آنلاین خرید کنید و از طریق مراقبت های مناسب و تغذیه، چندین نوع از کاکتوس در خانه داشته باشید.
منبع:سایت روبینیاگاردن
